søndag 31. mai 2020

Norvec'ten korona haberleri: bu yaz bizi neler bekliyor?


Merhabalar! Oslo’da yılın şimdiye kadarki en sıcak gününü arkamızda bıraktık. Korona telaşıyla geçen aylardan sonra güneşte ısınmak, biraz olsun tatil duygusu yaşamak çok güzeldi. Bizi dinleyenlere sıhhat ve afiyet dileyelim. İşsiz kalmış veya kalma riski olanlara kolaylıklar dileyelim.

Sanıyorum toplumda bir normale dönülmüş duygusu var. Sıkıldık korona muhabbetinden. Hatta su anda da belki bizi dinleyenler “yine mi korona?” diyorlardır! Ancak, sokakta ne kadar her şey normalmiş gibi görünse de, tehlike sürüyor! Gevşemeye gelmez. Amerika’da tam 100 000 kişi, komşumuz İsveç’te tam 5 000 kişi hayatını kaybetti. Kaybetmeye de devam ediyor. Virüsün ne zaman tam anlamıyla ortadan kalkacağını hiç kimse bilmiyor.

Ama her ne olursa olsun moralimizi yüksek tutalım. Dünyada şimdiye dek görülmüş bu en ciddi krizi de elbette atlatacağız.

İçinde yaşadığımız Norveç toplumunda korona ile ilgili olarak neler olup bittiğini bilmemiz som derece önemli. Bu akşam da yine bazı sorulara cevap arayacağız:

Korona bulaşmaya devam ediyor mu? Okullar, spor ve seyahatte yeni kurallar neler? Hükümetin 3. kriz paketinden kimler yararlanacak? Bizi dinlemeye devam edin :)

Önce korona sayılarına bakalım.

Sayılar

Norveç’te yeni korona vakaları görülmeye devam ediyor. Yeni vaka sayısı son üç haftadır, haftada 100 civarında. Ama unutmayalım ki test edilen toplam kişi sayısı çok az. Yani aslında bilmeden hastalığı geçirenler de olabilir. Haftada yeni vaka sayısı 100’den çok fazla olabilir.

 Halk Sağlığı Enstitüsü’nün net sayfalarındaki bilgiye göre, Norveç’te 30 Mayıs’a dek tespit edilen toplam vaka sayısı 8 411 (geçen hafta 8 309 idi). Test edilen toplam kişi sayısı, yaklaşık olarak sadece 245 000!

 Geçen haftadan bu yana korona yüzünden 10 kişi hastaneye yatırıldı. Su an itibariyle hastanede yatan toplam hasta sayısı 28 (geçen haftadan bu yana 7 kişi azaldı). Bu sayı Mart sonu Nisan başındaysa en yüksek seviyeye, 300’lere ulaşmıştı. Su an hastanede bulunanların 3’ü respiratöre bağlı olarak yoğun bakımda. Su ana dek koronadan hayatını kaybedenlerin sayısı ise geçen haftadan bu yana 1 kişi artarak 236’ya ulaştı.

 Hastanelerde şu ana dek tedavi gören kişi sayısı 877 (geçen haftadan bu yana 10 kişi artmış durumda), bunlardan 218’i yoğun bakımda olmak üzere (geçen haftadan bu yana dört kişi azaldı. 31 Mayıs itibarıyla bu sayı 3 kişi).

 Bu arada şu ana kadar komşumuz İsveç’te 5000, Norveç’te ise sadece 230 kişi öldügünü hatırlatalım. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) başkanı, eski Norveç Başbakanı Gro Harlem Brundtland, aradaki bu farkın önümüzdeki birkaç yıl içinde kapanmasının çok güç göründüğünü söylüyor.

Korona testi

FHI korona semptomları görünen herkesin test edilmesini öneriyor. Kapasitede sıkıntı olduğu taktirde öncelik sırası şöyle:

 Hastaneye yatacak kadar hasta olanlar test edilmede en on sırada geliyor. Sonra huzurevi, “sykehjem” veya başka sağlık kurumunda olanlar, daha sonra da risk grubunda olanlar geliyor. Bundan sonra da karantinada olanlar, daha sonra da yuva ve okullarda çalışanlar, öğretmenler, öğrenciler geliyor.

Kurallar

  • Hala diğer insanlarla aramızda en az 1 metre olması kuralı devam ediyor.
  • Ellerimizi çok temiz tutmamız gerekiyor.
  •  Çocuklar hastaysa okula asla yollanmayacak. Biz de hastaysak evden çıkmayacağız.
  • 65 yaşın üzerinde ve risk grubu içinde olanlar daha dikkatli olmalılar.


Sonra:
Haziran itibarıyla karantina kurallarında değişiklik oluyor. Koronali birinin yakınında olmuş olan herkesin değil, sadece aynı evde yaşadığı yakınlarının ve çok yakın olduklarının karantinaya girmesi gerekiyor, Diğerlerinin 3. ve 7. günde test olması yetiyor.

Çocuklar ve gençler için spor antrenmanları başlıyor. 19 yaş altındaki çocuk ve gençlerin antrenman sırasında aralarında 1 metreden az mesafe olabilecek. Tekvando vs. gibi birebir yapılan sporlarda sürekli aynı eslerle antrenman yapılabilecek.

Yüzmeye de başlanacak ama onun da kuralları var. Yani açılan her alanın kuralları var.

Huzur evleri de ziyarete açılıyor,, ancak her yaşlının durumu teker teker incelendikten sonra buna izin verilecek.

Okul ve gençler

Önümüzdeki hafta Perşembe gününden itibaren liseler dışındaki okullarda 1 metre mesafe kuralı kalkıyor. Yani çocuklar birbirlerine yakın durabilecek. Liselerdeyse öğrenciler arası 1 metre kuralı hala geçerli.


Okulda ve yuvalarda kırmızı, sarı ve yeşil seviyeden söz ediyoruz. Koronadan önceki halimiz, yeşil, yani normal durumdu. Koronadan sonra okullar kapandı. Açılınca kırmızı duruma geçtik. Şimdi kırmızı seviyedeyiz. Öğrenciler küçük gruplara bölünüyor. Gruplar birbirlerine yaklaşmıyor. önümüzdeki hafta sarı seviyeye geçeceğiz. Yani, sınıflar ve “barnehageavdelinger” tekrar bir araya gelebilecek. Çocuklar birbirlerine yakın durabilecek. Ama temizlik önlemleri devam edecek. Çok sayıda çocuğun bir araya gelmesinden kaçınılacak.


Oslo’da tüm çocuklar okula bekleniyor. Sadece doktor raporu olanlar gelmeyebilecekler.

 

 Ekonomik sonuçlar

İşsizlik düşmeye devam ediyor. Mart’ta işsizlik % 10,6, Nisan’da % 9,5, Mayis’ta ise % 6,4.

 Kısmen ya da tamamen işsiz olanların sayısı Nisan’da 400 000 kişiydi. Şimdi 355 000’e inmiş durumda. Bu da sevindirici bir gelişme tabii.

 Geçtiğimiz hafta hükümet üçüncü kriz paketini açıkladı: 27 milyar! İş yaratmak ve ekonomiyi canlandırmak için. Bunun 4 milyarı çalışanlarını işten çıkarmak zorunda kalan şirketlere çalışanlarını geri almak için. 4 milyarı inşaat sektörüne, 620 milyon kron tersane, sezonluk çalışan işverenlere ve seyahat sektörüne veriliyor.

 4,5 milyar çevre dostu dönüşüme ayrılıyor. Bunun 3,6 milyarı çevre dostu iş alanları yaratmak ve atıkları temizlemeye kullanılacak.

 SV olarak biz memnun değiliz, çünkü bu miktarın işsizlikle mücadele için yeterli olmadığını düşünüyoruz. Ayrıca hükümetin en çok gelir sahiplerinin vergisini düşürmesine de tepki gösteriyoruz. Ücretli çalışıp permite olanlar maaşlarının ancak % 80’ini alabilecekken milyonerlerin vergilerini düşürmek (1,3 milyar) bizce hiç sosyal ve adaletli bir politika değil!

 LO, sendikalar, hükümetin işten ayrılanların maaşını 52 değil 26 hafta karşılayacak olmasını eleştiriyor. Toplu işten çıkarmalar olacağı konusunda hükümeti ikaz ediyor. Bu arada Nav’dan iki aydır “dagpenger” ya da maaş alamamış yüzbinlerce Norveçli var![1]

Biz SV olarak hükümetin belediyelere verdiği 2 milyar kronluk yardımı da yeterli bulmuyoruz. 10 milyar ödenmesi önerimizi ne yazık ki hükümet partileri kabul etmedi. Oslo’da sadece yuvalarda aylık 50 milyon ekstra masraf var. Koronanin bedelinin çocuklara patlamasından korkuyoruz.

 Bu arada varolan izin ödeneği kurallarını kötüye kullanan işverenler cezalandırılacak. Örneğin bir otelin işçileri işten uzaklaştırdıktan sonra, onları tekrar geri çağırıp ücretsiz iş yaptırdığı tespit edildi. [2]

Seyahat

  • 15 Haziran’da Norveç ve Danimarka sınırlarını karşılıklı olarak birbirine açıyor. Ama Kopenhag dışında bir yerde en az 6 gecelik yer ayırmış olmak şartıyla. 
  •  Kuzey’deki ülkeler arasında iş için seyahat 1 Haziran’dan itibaren mümkün.
  •  Norveç, dışarıdan gelenler için 20 Ağustos’a kadar kapalı.


Evet, bu akşamki korona sohbetimizi sonlandırmadan önce dinleyenlerimizin, bugün konuştuklarımızı, programdan sonra radyonun Facebook sayfasına girerek, oraya koyduğum linkten yazılı olarak ulaşabileceklerini hatırlatalım. https://gulay-kutal.blogspot.com

Hepinize koronasız ve barış içinde günler diliyorum.
  



[1] Klassekampen, 29.5.2020
[2] Aftenposten, 28.5.2020

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar