Muratpaşa Belediyesi’ne ziyaret

Muratpaşa, Türkiye'nin büyük şehri Antalya'nın yarım milyondan fazla nüfuslu bir ilçesidir. Bugün Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal'ı ziyaret ettim ve aylık Belediye Meclisi toplantılarına gözlemci olarak katıldım. Son derece eğitici oldu bu benim için!

Toplantının Oslo'daki meclis toplantılariyla bazı benzerlikleri olduğu kadar farklılıkları da vardı. Benzerliklerin arasında şunları sayabiliriz:

• Toplantı halka açık
• Toplantıyı belediye başkanı yönetiyor 
• Iktidar ve muhalefet partisinin üyeleri, sağda ve solda karşı taraflarda oturuyor
• Gruplar, meclis toplantısından önce grup toplantıları düzenleyip hangi konuda nasıl oy vereceklerini önceden belirliyorlar

Farklılıklar konusunda da şunları söyleyebiliriz:

• Toplantı bir dakikalık saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başlıyor.
• İlk olarak tüm partilerin sözcüleri dünyadaki, ülkedeki, şehirdeki ve bölgedeki siyasi durum hakkında konuşma yapıyorlar. Konuşmanın içeriği de süresi de sınırsız görünüyor.
• Her konuda oylama yapılmadan önce belediye başkanı dışında bir kişi tarafindan konunun özeti okunuyor
• Konular üzerinde tartışma yapılmıyor, hemen oylamaya geçiliyor. Ümit Uysal, bunun, her mecliste değişebileceğini ve konudan konuya da değişebileceğini, ancak Muratpaşa belediyesinde çoğunlukla mutabakata varıldığını belirtiyor

Antalya ve muhtemelen Türkiye'nin tüm büyük şehirlerinde ilçeler, başkanlığın yürütme organı, ilçe belediye meclisinin ise en üst siyasi organ olduğu bir tür başkanlık modeline göre yönetiliyor gibi görünüyor. Bu modelde ilçeyi yöneten bir parlamento organı bulunmamakta olup, ilçede Belediye’nin yetkisindeki tüm kamusal faaliyetler ve yetki kullanımı, yetki devri yoluyla Başkan tarafından gerçekleştiriliyor. Bu, Oslo'daki bölgelerin yönetilme şekline oldukça benziyor. Ancak buradaki ilçelerdeki yetki alanı, Oslo'daki ilçelere göre biraz daha sınırlı görünüyor. Yetki alanlarına ilişkin açıklamayı belediyenin internet sitesinde bulabilirsiniz: https://muratpasa-bld.gov.tr/icerik/belediyenin-yetki-ve-gorevleri

Antalya'da belediye meclisi, muhtemelen Türkiye'nin genel olarak tüm büyük şehirleri gibi “başkanlık modeli" ile yönetilirken, Oslo'da belediye meclisi, parlamento organı ve parlamento organı olan şehir-parlamenter yönetim sistemine göre yönetiliyor. Bu modelde belediye meclisi, belediye yönetiminin yürütme organı ve en yüksek lideridir. Ancak bilindiği gibi Oslo, Norveç'te şehir-parlamenter yönetim sistemine sahip tek şehirdir. Bergen gibi diğer şehirlerde ise başkanlık modeli vardır.

Misafirperverliği ve dostluğu için Belediye Başkanı @Umit Uysal'a, güzel açıklamaları ve sıcak karşılaması için Belediye Başkan Yardımcısı @Oya Kansu'ya, diğer belediye başkan yardımcıları @Hüseyin Sarı ve @Cebrail Odak, belediye meclis üyesi ve @CHP grup sözcüsü @Canan Keleş, CHP'li meclis üyeleri @Deniz Filiz, @Serpil Üstün ile @AKP'li meclis üyesi Mukaddes Aksoy ve diğer meclis üyelerine güzel sohbetleri için ve yerel demokrasiye büyük katkılarından dolayı teşekkür ediyorum!

Besøk til Muratpaşa-bydel i Antalya

Muratpaşa er en bydel i storbyen Antalya i Tyrkia med over halv million mennesker. Jeg besøkte borgermesteren i Muratpaşa, Ümit Uysal i dag og deltok i deres månedlige styremøte som observatør. Det var svært lærerikt! 

Møtet hadde en del likheter, men også ulikheter med tilsvarende møter hos oss i Oslo. På likhetssiden:

• Møtet er åpent for publikum
• Borgermesteren styrer ordet 
• Posisjon- og opposisjonsgruppene sitter på hver sin side av ordtyrerbordet
• Gruppene holder gruppemøter før selve styremøte og vet derfor hvordan de skal stemme på hver enkel sak

På ulikhetssiden:

• Møtet starter med ett minutts stillhet og synging av nasjonalsangen 
• Talspersoner fra alle partier får innledningsvis taletid til å snakke om den politiske situasjonen - i verden, i landet, i byen og bydelen. Hva de tar opp er helt ubegrenset og taletiden virker også å være ubegrenset. 
• En annen person enn ordfører leser oppsummeringen før man går over til votering på hver sak 
• Ingen diskusjon på sakene, kun votering. Dette kan variere fra styre til styre og sak til sak, men hos oss er det stort sett enighet om sakene, forklarer Ümit Uysal.

Ellers ser det ut som om bydelene i Antalya, mulig ellers i alle andre storbyer i Tyrkia, styres etter en slags formannskapsmodell hvor formannskapet er det utøvende organet og bydelsstyre er det øverste politiske organet. I denne modellen er det ikke et parlamentarisk organ som styrer bydelen, og all offentlig virksomhet og myndighetsutøvelse i bydelen skjer på vegne av formannskapet gjennom delegert fullmakt. Dette er ganske likt måten bydelene styres i Oslo. Myndighetsområdet i bydelene her, virker dog være noe mer begrenset enn i bydelene i Oslo. Man finner en beskrivelse av myndighetsområdene deres i bydelens hjemmeside: https://muratpasa-bld.gov.tr/icerik/belediyenin-yetki-ve-gorevleri

Mens bystyre i Antalya, muligens generelt i alle storbyer i Tyrkia, også styres etter den samme «formannskapsmodellen», styres Oslo etter et byparlamentarisk styresett hvor bystyret er det parlamentariske organet og byrådet er den utøvende myndigheten og øverste lederen av kommunens administrasjon. Men som kjent, er Oslo den eneste byen i Norge som har et byparlamentarisk styresett. I andre byer, som for eksempel Bergen, har man igjen et formannskapsmodell.

Tusen takk til borgermester @Umit Uysal for vertskap og vennskap, til viseborgermester @Oya Kansu for gode forklaringer og varm mottakelse, andre viseborgermestere @Hüseyin Sarı og @Cebrail Odak, styremedlem og @CHP sin talsperson i styret @Canan Keleş, andre styremedlemmer fra CHP @Deniz Filiz og @Serpil Ustun og styremedlem fra @AKP Mukaddes Aksoy for gode samtaler! 

Jeg takker dem og andre i Muratpaşa-styret for deres innsats for lokaldemokratiet i Tyrkia!