Norveç’in milli marşı “Evet, biz bu ülkeyi seviyoruz!” sözleriyle başlıyor.
Norveç’in ilk özgür, temel ilkeleri de halkın egemenliği, güçler ayrılığı ve insan hakları olan anayasasının kabul edildiği 17 Mayıs bir bayram günü olarak
kutlanıyor. Oslo’da 17 Mayıslarda on binlerce insan
sokaklara dökülüp, beraberliği, kardeşliği, özgürlüğü ve bunun garantisi
olan demokrasiyi kutluyor. Aslında kutladıkları, özgür bir toplumu yaratan, barış
içinde yaşamayı beceren kendileri.
Ya biz neyi seviyoruz Türkiye’de? Bir büyük kutuplaşmanın içinde olduğumuz
bu günlerde, yine de hepimizin ortak olarak yarattığımız bir şeyi, bir yanımızı
kutlamayı birlikte istememiz düşünülebilir mi?
Kutuplaşmış Türkiye insanının çıkış yolu, uzlaşma zemini, mutabakat
tutkalı, demokrasinin de ön koşulu olan en temel değer, “saygı” olabilir mi? AKP’li,
CHP’li, HDP'li, sağcı, solcu, dinci, dinsiz, laik, türk, kürt, alevi... sadece ve sadece “saygı” konusunda
anlaşabilir miyiz? Karşısındakinin inancına, düşüncesine, yaptığı iş yoluyla
topluma kattıklarına, farklılığına, inanç ve düşüncelerini dile getirme hakkına
saygı.
Norveç’e
demokratik bir ülke diyorsak, bu tam da değişik siyasi görüşlerce benimsenen
değerlerin, birbirine ne kadar zıt olursa olsun, demokratik ve saygılı bir ortamda özgürce
benimsenebilip savunulabilmesindendir. Norveç’te dindarı da solcusu da demokratik bir
şekilde davranır. Demokrasi çoğunluğun içine sindirdiği bir kültür,
bir duruş, bir davranış biçimidir. Alman işgalinden bu yana, son 70 yıldır özgürlük günü 17 Mayıs’ın
tanklarla ve askerlerle değil, balon ve dondurmalarla kutlanmasının temelinde
yatan şey de, kutlananın beraberlik, özgürlük ve demokrasi olmasıdır.
Norveç toplumu gibi bir toplumu Türkiye toplumu için de, Norveç insanının
duyduğu kıvancı Türkiye insani için de özlüyorsak ortak paydamız,
mutabakatımız, toplumsal tutkalımız saygı, özgürlük ve demokrasi olmalıdır. Politik irade
de bunların tökezleyeni değil, güvencesi olmalıdır. Bundan gayri isteyen
istediğini sevebilir, istediği kadar kutuplaşabilir.
Başka çare yok. Bizler, Türkiye’nin
bireyleri olarak aramızda politikacı ve liderlerden bağımsız, kanunlarla belirlenemeyecek toplumsal bir sözleşme yaratmak zorundayız. Ana maddesi saygı, ana hedefi de
demokrasi olan bir sözleşme!
O zaman biz de kardeşlik bayramlari kutlayabiliriz birlikte.
---
Not: Norveç anayasa degişiklikleri ile ilgili önceki bir yazim
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar