Virüs daha tehlikeli bir hal almamış olsa da, tehlike henüz geçmiş değil!

Şu an Norveç’teki en önemli konulardan biri, bakım evlerindeki ölüm sayısının artması...Oslo’da korona görülen her dört kişiden biri 6-19 yaş grubu içinde... Norveç’e aşı ne zaman geliyor?.. Dünyada durum nasıl?.. Oslo’da polis, 30 kişinin bir araya geldiği bir aile toplantısında kurallara uyulmaması sebebiyle, kişi başına 20 000 kron dan 22 kişiye ceza yazmış, Toplam bedel, 165.000 kron... 

Koronayla ilgili yeni önlemler ve haberlerle bu akşam, 29 Kasım, Norveç saatiyle saat 22, Türkiye saatiyle 24’de yine Radio inter fm 105.8 de beraberiz.

Radyoyu internet üzerinden, http://interfm.no/nettradio/nettradio/ adresinden dinleyebilirsiniz. Programdan sonra konuşmanın metnini aşağıda bulabilirsiniz.

https://gulay-kutal.blogspot.com/2020/11/virus-daha-tehlikeli-bir-hal-almams_29.html

 (En oppsummering på siste ukens hendelser knyttet til korona, helse- og økonomikrisen i Norge og i Oslo - på mitt morsmål, tyrkisk.)

Sayılar ve vakalar

5 Kasım’dan beri tüm Norveç’te sıkı korona tedbirleri uygulanmakta. Bunların arasında maske kullanmak, mesafeyi korumak mümkün olduğu kadar az kişiyle görüşmek var. Bu önlemler üç hafta daha devam edecek. Bunu Başbakan Çarşamba günkü basın toplantısında söyledi.

Genel olarak hastalığın yayılması frenlenmişe benziyor. Hastaneye yatırılanların sayısı da sabit bir seviyede. Ancak Başbakan bu sebeple önemleri bırakamayacağımızı söyledi. Önümüzdeki hafta Noelle ilgili önlemleri açıklayacaklarını belirtti.

Norveç’te şu ana kadar 100.000 kişinin korona olduğu tahmin ediliyor.

Beş haftadır ilk kez sayılarda düşme var. Çarşamba günkü habere göre, son haftada 3621 kişide korona görüldü. Bu da bundan önceki haftadan %9 oranında azalma anlamına geliyor. Ama bu Norveç geneli için geçerli. Oslo ve Viken için değil. Meşhur R sayısı da 1. Yani hastalanan bir kişi başı sadece başka bir kişiye geçiriyor. Dolayısıyla hastalığın yayılması sınırlanmış oluyor. Ancak burada yanıltıcı bir öge var.oda kendini test ettirenlerin sayısının azalması. Bunun nedenleri de tartışılıyor. En iyi ihtimalle hastalık yavaşlıyor, en kötü ihtimalle millet pozitif sonuç görmek istemiyor. Ama ne olursa olsun Oslo’da test kapasitesinin sadece yarısı kullanılıyor.

Perşembe günü 40 yaşlarında bir kişi hayatını kaybetti. Bu, 4 Haziran’dan beri 40 ila 49 yaş grubu arasındaki ilk ölüm. Bugüne kadar Norveç’te 50 yaşın altında sekiz kişi hayatını kaybetti; bunlardan ikisi 40 yaşın altında. Bugüne kadar 12 Mart’tan bu yana Norveç’te 314 kişi hayatını kaybetti.

Bergen’deki bir hastanede yoğun bakım gören dört hastadan bir tanesi bir çocuk. Bu çocukta başka bir hastalık yok.

Oslo ve Bergen koronayı kontrol altına almaya çalışırken, Trondheim ve Stavanger gibi bazı kentlerde neredeyse hiç korona yok. Trondheim’da son gün içinde test edilen 800 kişiden sadece birisi pozitifti. Oslo’da ise Çarşamba günü 162 kişide, Bergen’de ise 25 kişide korona görüldü. Bergen’de geçtiğimiz Cumartesi günü yani dün, 24 yeni vaka görüldü. Drammen’de 24 yeni vaka vardı.

Toten’deki mülteci kampında (“asylmottak”) üç kişi korona olmuş 70 kişi de karantinaya alınmış.

Şu an Norveç’teki en önemli konulardan biri, bakım evlerindeki ölüm sayısının artması. Hatta şu an geldiğimiz noktada, bakım evlerinde ölenlerin oranı İsveç’tekinden daha yüksek. Burada yaşlıların, kendilerinde semptom olmadan diğer yaşlılara bulaştırması söz konusu olabiliyor. Eidsvoll’daki yaşlı bakım evindeki tüm yaşlılarda kotona var. 9 yaşlı hayatını kaybetti.

Color Line Kiel feribotunda yolculardan birinde korona olduğu anlaşılmış. Bu kişi 22 ila 24 Kasım tarihleri arasında Color Magic ile seyahat etmiş. Halk Sağlığı Enstitüsü, bu tarihlerde aynı feribotla seyahat etmiş olanların kendi durumları konusunda dikkatli olmalarını istiyor. Bu kişilere de mail ya da SMS yollanmış durumda.

Oslo 

Oslo’da korona vaka sayısı hala oldukça yüksek. Geçtiğimiz Çarşamba günü, günde 176 yeni vaka kaydedildi ki bu da haftalık ortalamanın 10 üzerinde. Hala Grorud ve Bjerke semtleri en yüksek korona vakası görülen semtler.

Osloda şu an korona görülen her dört kişiden biri, 6-19 yaş grubunda. Yani her dört kişiden biri öğrenci. Aftenposten’da yapılan bir araştırmaya göre, on okuldan dördü korona önlemlerini uygulayamıyor. Osloda en az 622 okul öğrencisinde korona görüldü bu güne kadar. 12000 öğrenci de karantinaya girdi. Çarşamba günü Groruddalen’daki Apalløkka Okulu 4. Aralık’a kadar kapatıldı. Stovner okulu da öyle. Oslo’da 6-19 Kasım tarihleri arasında 34 okulda vaka görüldü.

Geçtiğimiz Perşembe günü, Oslo Yerel Yönetimi başkanı (“byrådsleder”) Raymond Johansen, Noel’de yurt dışına çıkılmamasını istedi. Oslo’nun sosyal hayatına vurulan kilit, 14 Aralık’a kadar devam edecek, dedi. Sosyal hayatımızı kısıtlamalıyız, görüştüğümüz kişi sayısına sınırlı tutmalıyız, evde olmalıyız ve Norveç’te kalmalıyız, dedi.

Nitekim Oslo’da söz dinlemişiz. Mobil telefonlardan alınan datalara göre, 4 Kasım’dan bu yana çok daha az seyahat etmişiz Oslo’nun içinde.

Oslo’da polis, bir aile eğlencesi için bir araya gelen 30 kişiye, yirmişer bin kron dan 22 kişiye ceza yazmış. Toplam, 165.000 kron!

Kurallar

Kuralları tekrar edelim. Oslo’da geçerli kural şunlar:

• Dışarıda içki satışı yasaklanıyor. Restoranlar ve benzeri yerler, alkol servisi yapmadıkları sürece açık olabilecekler.
• Tiyatro, sinema, konser, müze gibi, kültür ve boş zaman faaliyetleri sunan mekanlar kapatılıyor.
• Kapalı mekanlardaki tüm aranjmanlar yasaklanıyor.
• Yetişkinler için üm boş zaman faaliyetleri iptal ediliyor
• Çocuklar ve gençler için boş zaman faaliyetlerine devam ediliyor ancak müsabakalar, yarışmalar, kupa karşılaşmaları ve turnuvalar yapılmıyor.
• Takside maske zorunlu zorunlu zorunlu oluyor.
• Dükkanlar ve alışveriş merkezleri müşteriler arasında 2 metre mesafeyi korumak ve gözcü (“vakthold”) bulundurmak zorunda.

Bunlara ek olarak, daha önceden koyulmuş olan şu önlemler devam ediyor:

• Evden çalışabilenler evden çalışmak zorunda.
• İş ve okul dışında, yakın olarak görüştüğün kişilerin sayısı bir hafta içinde 10’u geçmemek zorunda.
• Özel toplantılarda veya ziyaretlerde 10 kişiden çok kişi bir arada olmayacak. Bu kural hem kapalı hem açık mekanlar, hem çocuklar hem yetişkinler için geçerli.

Aşı ve sağlıkla ilgili diğer konular

Değişik aşılar konuşuluyor. Şu anda üç aşı Avrupa birliği tarafından onaylanmayı bekliyor. Bunlar:

Aşıyı önce kimin olması gerektiği konusu tartışılmaya devam ediyor. Doktorlar Birliği, önce sağlık görevlilerinin aşı olması gerektiğini söylüyor. Halk Sağlığı Enstitüsü ise önceliğin 65 yaş üstü vatandaşlara ve başka hastalık riski taşıyan vatandaşlara verilmesini önermişti ki bu da Norveç’te 65 yaş üstü olan 950.000 kişi ve buna ek olarak çeşitli risk grubunda olanlar, 350.000 kişi, yani toplam 1,3 milyon kişi anlamına geliyor. Üçüncü olarak da “toplumda kritik fonksiyonları olanlar“ geliyor. Halk Sağlığı Enstitüsü, 1 Aralık’tan önce hükümete bu konudaki önerilerini sunacak.

Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği aşının 2021’in ilk yarısında 2 milyon doz şeklinde Norveç’e gelmesi bekleniyor. Bunun koruma etkisi %90.

Norveç, Astra Seneca’nın ürettiği Oxford aşısı olarak da bilinen aşıdan da 3,3 milyon doz ısmarlamış durumda. Bu aşının koruma etkisi ise %70. Ama dozu değişik bir biçimde uygulandığında,koruma etkisi %90’a çıkıyor. Norveçli makamlar bu aşıyı kullanmaya başlamadan önce, ne kadar iyi olduğunun iyice anlaşılması gerektiğini söylüyorlar. Bu aşı ısmarlanmış olsa da, kullanmak zorunda değil. Oxford aşısını korumak daha kolay.

Hangi şirket tarafından üretiliyorsa üretilsin Norveç’te aşı ücretsiz olacak. 

Halk Sağlığı Enstitüsü nde bölüm başkanı olan Karoline Bragstad’ın belirttiğine göre, virüs 12.000 kez mutasyona uğramasına rağmen daha tehlikeli bir hal almamış. Bu da aşı açısından çok sevindirici bir haber! Londra’daki üniversite koleji, Oxford Üniversitesi ve Fransa’nın katıldığı araştırmaya göre, virüsün bulaşıcılığını arttıran bir mutasyona rastlanmadı. Yaptıkları araştırmaya 99 ülkeden 46.723 kişi katıldı.

Norveç’te diğer konular

İşsizlik yine çok arttı. Kasım ayında Nisandan bu yana en yüksek işsizlik oranına ulaşıldı: %3,9 yani 109.000 kişi.

Bu arada korona, ev fiyatlarını etkilememiş gibi görünüyor. Hatta ev fiyatları Ekim 2020 itibarıyla, bir sene önceye göre ortalama % 9,5 oranında arttı.

Korona salgını sırasında öğrencilerin evden katıldıkları üniversite sınavlarında kopya çekildiği sanılıyor, çünkü sonuçlar normalden çok iyi!

Dünya

Avrupa’da bugüne kadar 17.600.000 kişi korona oldu. 400.649 kişi öldü. Bu ülkeler arasında en yüksek ölüm sayısı görülen ülke, 57.551 kişi ile İngiltere oldu. Geçtiğimiz hafta virüs yüzünden Avrupa’da tam 36.147 kişi öldü!

İngiltere’de hükümet yeni bir “Aşı Bakanı“ oluşturmuş. Bu bakan, aşı programından sorumlu olacakmış. İngiltere iki aşıyı değerlendiriyormuş: Pfizer-BioNtechs ve Oxford Üniversitesi ile işbirliği içinde olan Astra Zeneca’nın aşıları. Aşı onaylanırsa, aşılar 7 Aralık’ta hazır olacakmış.

Brezilya devlet başkanı aşı olmayacağını söylemiş.

Almanya’da koronadan ölenlerin sayısı 15.000’e ulaştı.

Amerika’da ölenlerin sayısı 262.000’e ulaştı. Saatte 100 kişi hayatını kaybediyor.

İsveç’te geçtiğimiz Perşembe günü günde 67 kişi öldü. Şu ana kadar İsveç’te 6622 kişi hayatını kaybetti; toplam 236.355 kişi de korona görüldü.

İtalya’da da vizon çiftlikleri kapatılıyor.

Son olarak:

• Mesafeye dıkkat!
• Elleri temiz tut!
• Gerektiğinde maske tak.
• Belirti görürsen evne kal ve test ol!

Geçtiğimiz hafta kral ve kraliçenin korona olmadığı da anlaşıldı. ❤️ Kendilerine ve hepimize sağlıklı günler diliyorum.

Korona telefonu: 815 55 015

Kaynakça:

• Aftenposten, 23-29 Kasım

• Www.fhi.no