søndag 16. mai 2021

Norveç’te yine mahzun bir 17 Mayıs bayramı!


Caddelerde alışageldiğimiz kutlama görüntüleri olmayacak belki, ama 17 Mayıs’ta yine de nasıl kutlamalar olacak? Norveç genelinde yeni vaka sayısı yeniden artışa geçse de, Oslo’da olumlu gelişme devam ediyor... Danimarka’da aralarında korona görüldüğü için Kasım ayında öldürülen 13 000 vizon, neden gömüldükleri yerden çıkartılıyor? İsveç’te yapılan araştırmaya göre korona, ne gibi uzun süreli sağlık sorunlarına yol açabiliyor?

Koronayla ilgili yeni önlemler ve haberlerle bu akşam, 16 Mayıs 2021’de, Norveç saatiyle saat 21.45, Türkiye saatiyle 22.45’de yine Radio inter fm 105.8 de beraberiz. Radyoyu internet üzerinden, http://stream.interfm.no/interfm_hq adresinden dinleyebilirsiniz.

Programdan sonra konuşmanın metnini aşağıda bulabilirsiniz: (En oppsummering på siste ukens hendelser knyttet til korona, helse- og økonomikrisen i Norge og i Oslo - på mitt morsmål, tyrkisk.) https://gulay-kutal.blogspot.com/2021/05/norvecte-yine-mahzun-bir-17-mays-bayram.html



17 Mayıs Bayramı’nız kutlu olsun!

Vaka sayilari

Oslo ve cevresinde kurallar

Aşı konusundaki gelişmeler. Norvec’te bizi neler bekliyor?

“Ithal korona”

Oslo’da yabancı kökenli yurttaslar arasında koronaya daha cok rastlaniyor

Saglikla ilgili diger konular

Korona Belgesi ya da Aşı Pasaportu uygulamasi

Okullarda bu sene sözlü sinav olmasin!

Dünyadan haberler



17 Mayıs Bayramı’nız kutlu olsun!

Yarın 17 Mayıs. Norveç’in milli bayramı. Bugünü kutlamamızın nedeni, Norveç’in 17 Mayıs 1814’te kendi anayasasına kavuşmuş olması. Norveç’te yaşayan bizler de, bu önemli günün kutlamalarına, bu sevince ortak oluyoruz. Ancak bu sene, tıpkı geçen seneki gibi, korona yüzünden Oslo’nun caddelerinde alışageldiğimiz görüntüler maalesef olamayacak: Karl Johan Caddesi boyunca bandolar çalıp, tüm okullar sıra sıra saatlerce yürüyerek, kralın sarayına gelip kral ve ailesini selamlamayacak, saatlerce müzikler duymayacağız, kalabalık şenlikler olmayacak. 


17 Mayıs’ın bir başka geleneği de, liseden bu sene mezun olacak ve kendilerini “russ” diye tanımlayan genclerin mezuniyetlerini kutlamaları. Bu kutlamaların değişik şekilleri olur: tiyatrolar oynanır, gazete çıkartılır, hurda otobüsler tamir edip boyanarak şehir gezilir, mezun olacak öğrenciler kırmızı ve mavi tulumlar giyerler. Kırmızı tulum giyenler “Studiespesialisering”, mavi giyenler ise “Studiespesialisering med økonomi” okuyor demektir. Bu sene, bu gencler de, geçen seneki gibi sınırlı kutlamalarla yetinmek zorunda kalacaklar.


Geçen sene kral ve kraliçe, şimdiye dek sadece savaş sonrasinda görülen bir şekilde 17 Mayis’ta arabalarıyla Oslo’da dolaşarak, halka yakınlıklarını göstermislerdi. Bu sene de aynı şeyi yapmaları bekleniyor. Saat 11:30’da da, sarayın balkonuna çıkıp, halkı selamlayıp, sembolik bir kutlamayı gerçekleştirecekler. Korona dolayısıyla sarayın önündeki meydan ve sarayın bahçesinin büyük bir kısmı halka kapalı olacak. Ancak törenin tümünü TV’den naklen izlemek mümkün olacak. 


Oslo’da geçerli olan kurallara göre, 17 Mayıs’ta en cok 10 kişi bir araya gelebilecek, ancak Norveç genelinde geçerli olan kuralların, bu sayının beş olmasını önerdigini de unutmamak lazım. On kişi kuralı hem ev icinde hem de dışarda gecerli.


Vaka sayilari

Norvec’te yeni vaka sayısı yeniden artışa geçti. Bunun ana nedeni, 13 ile 19 yaş arasındakilerin daha çok korona olması. Oslo’da ise olumlu gelişme devam ediyor.


  • Tüm Norvec’teki yeni vaka sayisi 17. Haftada 2785 iken, 18. haftada 3090 oldu.

  • Oslo’da ise yeni vaka sayisi 17. Haftada 770 iken, 18. Haftada 715 idi. Hatirlayacagimiz gibi, Oslo’da 11. Haftada, yani vaka sayısı en yüksek olduğu sırada, bir haftada korona olan kişi sayısı 2500 kişiye yakındı.

  • Tüm Norvec’te Covid-19 yüzünden hastaneye yatan sayisi 17. haftada 68 iken bu sayi 18. Haftada 66 oldu. Yogun bakima yatirilan hasta sayisi ise 17. haftada 11 iken bu sayi 18. Haftada 8 oldu. 

  • Halk Sagligi Enstitüsü 18. haftada 20 okul, isyeri, yuva, saglik kurumu ve özel konutta yerel salgin kaydetti. Bu da 17. Haftanin 10 altinda. 

  • Norveç’te bugüne dek toplam 774 kişi hayatını kaybetti. Bu sayi gecen haftanin 7 kisi uzerinde.



Resim: Norveç’te haftada yeni vaka sayısı


Bu arada Norvec’te virüsün Güney Afrika mutasyonu hemen hemen yok oldu. Virüsün Ingiliz varyanti ise su anda Norvec’te en yaygin olan varyant. Hint mutasyon cok az sayida görüldü, ancak endise uyandiriyor. 


Oslo ve cevresinde kurallar

Oslo’da kurallarda gectigimiz haftaya göre bir degisiklik yok. Magaza, dükkan, alisveris merkezleri ve galeriler aciilmis durumda. Bu da 16 000 kadar calisanin, islerine geri dönmüs oldugu anlamina geliyor. Buna ek olarak:

  • Evlere gelebilecek misafir sayisi ikiden ona çıkarıldı. 

  • Dışarıda on kişi bir araya gelebilliyor. 

  • Organize spor ve boş zaman faaliyetlerine 20 yaşın altında 20 kişi katılabiliyor. 

  • Yuva, ilk ve ortaokullar kirmizidan sari düzeye gecmis durumda

  • Deichmanske Kütüphanesi bazi hizmetlerini sunmaya basladi

  • Yetiskin Merkezleri (Seniorsentrene) yavas yavas normal isleyislerine dönüyor


Oslo’da bunun disinda sıkı kurallar devam ediyor: 

  • Restoranlarda yiyecek ve içki servisi yasak, sadece take-away mümkün.

  • Spor merkezleri, tiyatro ve sinemalar kapalı.

  • Arajmanlar yasak.

  • Evden calisabilen herkes evden calismaya devam ediyor.


Oslo’nun acilma planinin 2. asamasinda  bulunuyoruz. 2. asamadaki geri kalan rahatlamalara gecip gecmeyecegimiz 20 Mayis’ta belli olacak. 20 mayis’ta asagidaki hafiflemelerin gelip gelmeyecegi belli olacak:

- Kapali ve acik yeme-icme mekanlari

- Spor merkezler vb.

- Yetiskinler icin spor imkanlari

- Müze, galeri vs. gibi kültür mekanlari

- Sabit yer kosuluyla, 20 kisiye dek aranjmanlar, sinema, tiyatro ve konserler



Aşı konusundaki gelişmeler. Norvec’te bizi neler bekliyor?

Norvec’te Temmuz ortasına dek, 18 yaşın üzerindeki herkesin aşılanmış olacağı tahmin ediliyor. Halk Sağlığı Enstitüsü’ndeki uzman doktorlardan birine göre, iki bucuk ay kadar sonra, yani Ağustos’ta Norvec’te pandeminin büyük oranda bitmiş olacağını umabiliriz. Çünkü aşılar işe yarıyor. Şöyle işe yarıyor: hem virüsün bulaşmasını engelliyor, hem de eğer virüs kaparsak ciddi şekilde hasta olmamızı engelliyor. İsrail’de yapılan yeni bir araştırmaya göre, Pfizer & Biontech aşısı, hastaneye yatma riskini %97 oranında azaltıyor ve virüsün bulaşmasını da %90 oranında engelliyor. Bunu mucize olarak nitelendiriyor doktor. Norveç’te aşı olmak isteyenlerin oranı da oldukça yüksek: 75 yaş üzerindekilerin %95’i, 65 ila 74 yaş arasındakilerin de %89’u aşı oldu.


Bu arada hükümet gectigimiz hafta, aşı stratejisinde bir değişiklik yaptı. Yeni uygulamaya göre:

  • 18 ila 24 yaş arasındakilere öncelik verilecek; 45 yaşın üzerindekiler aşılandıktan sonra, sıra 18 ila 24 yaş arasındakilere gelecek ve bu grup 40 ila 44 yaş arasındakilerle paralel olarak aşılanacaklar. Böylelikle, 18 ila 24 yaş arasındaki grubun Haziran ayında aşılanabilecekleri öngörülüyor. Bu strateji değişikliğine göre, sıra en son 25 ile 39 yaş arasındakilere gelecek. 

  • Norvec’te Astra Zeneca aşısı kullanılmayacak. Johnson & Johnson aşısı ise şu an hala beklemede. Ancak isteyenler, Johnson & Johnson aşısı olabilecekler. 

  • Birinci aşıyla ikinci aşı arasındaki süre altı haftadan, 12 haftaya, yani üc aya çıkarıldı. Ancak hali hazirda ikinci aşı randevusunu almış olanların randevusu ertelenmeyecek.

  • Koronanın yüksek görüldüğü belediyelere, diğer belediyelerden %60 oranında daha çok aşı verilecek. Bu belediyeler arasında tabii ki Oslo, Asker, Bærum, drammen, Eidsvoll, Enebakk, Fredrikstad, Frogn, Gjerdrum, Halden, indre og stolt, Lier, Lillestrøm, Lørenskog, Moss… var.


Foto: Osloda bölge bölge aşılama oranı


Haziranın ilk haftasından itibaren, Norveç’e haftada 340.000 doz aşı gelmesi bekleniyor. Geçtiğimiz Salı günü ise Norveç’te toplam 1.973.000 doz aşı yapılmıştı. Bunlardan 1.500.000’u ilk doz, yarım milyonu ise ikinci dozdu. Şu an itibari ile ise Amerika önde olsa da (Amerika’da yetişkin nüfusun %57,5 aşılanmış durumda, Norveç’te ise %33,4), Norveç’te, bu yaz bu işi Amerika’dan önce bitireceğiz gibi görünüyor. 

Foto: Norveç’te çeşitli bölgelerde, belediyelerde aşılanma oranı


 “Ithal korona” 

Yurtdışından yapılan yolculuklarla korona vakaları arasında bir ilişki olduğunu görüyoruz. Örneğin Ocak ayindan bu yana Norveç’e Pakistan’dan 3700 kişi yolculuk yapmış. Pakistanlar arasında korona oranı ise %9,17. Türkiye’den 3907 kişi yolculuk yapmış Ocak’tan beri. Norveç’te yaşayan Türk sayısı 13.293; korona oranı %5,06. Bu arada verilen istatistikler arasında, Norveç’te yaşayan Türklerin %35inin Türkiye’de evi olduğu belirtiliyor.


Foto: Yabanci ülkelerden gelisler


Oslo’da yabancı kökenli yurttaslar arasında koronaya daha cok rastlaniyor

Osloda korona, değişik semtlerde değişik oranlarda görülüyor. Koronanın en çok görüldüğü bölgeler, aynı zamanda en çok yabancı kökenli vatandaşın yaşadığı bölgeler. Oslo’da hastaneye yatırılan koronalı hastaların %60’ı, beş bölgeden geliyor: Alna, Stovner, Søndre Nordstrand, Grorud ve Bjerke. 


Bunun ana nedeni, yıllardır süren sosyo-ekonomik sorunları ciddiye almamak diyebiliriz kısaca. Çünkü özellikle yabancı kökenliler arasında işsizlik fazla, ekonomik durum bu kesimde daha güç olduğu için, koronanın gelişmesi için gereken şartların en başında gelen, çok kişinin bir arada yaşaması gibi faktörler, özellikle göçmen kökenliler arasında geçerli. Bu tip sorunlar kökten çözülmedikçe, bu tür pandemilerde en cok bu kesimin, yani bizlerin daha çok etkilenmesini önlemek de zor olacak. Şu an, bu bölgelerde yabancı kökenli kişileri bilgilendirme ve daha çok test olmalarını sağlamak üzere çeşitli çabalar var, ancak dediğimiz gibi buradaki sorun daha kökten bir sorun. Ancak sosyal eşitlik, ekonomik eşitlik sağlandığı zaman ortadan yok olabilecek sorunlar.


Saglikla ilgili diger konular

İsveç’te yapilan araştırmalara göre, korona olanların çoğu korona olduktan kısa bir süre sonra sağlığına kavuşmakla birlikte, bir kısmında da haftalar, hatta aylar süren sağlık sorunlarına rastlanabiliyor. Örneğin solunum problemleri, aşırı yorgunluk, ateş veya ateşi varmış gibi hissetme, koku ve tat almada değişiklik, baş ağrısı, kalp çarpıntısı, konsantrasyon sorunları, mide ve bağırsak sorunları, kas zayıflığı, depresyon ve endişe, ağrılar ve uyku problemleri. İsveç hükümeti koronanın uzun vadedeki etkileri ile ilgili bir araştırma programına 50 milyon kron ayırdı. İsveç’te şu ana dek pandemi de 14.173 kişi öldü.


Korona yüzünden evlere kapandığımız bu dönemde, fiziksel aktivite yapmak da çok önemli. Gazetede her gün yapılabilecek faaliyetler olarak şunlar öneriliyor:

  • Her gün 30 dakika fiziksel faaliyet yapmayı planla.

  • Çok fazla televizyon seyrediyorsan, reklam aralarında veya dizinin bir bölümünden öbürüne geçerken on kere dizlerinin üzerinde cokup, kalk veya olduğun yerde biraz koşma hareketi yap

  • Calışırken her 25 dakikada bir 5 dakika mola ver. Bu 5 dakikanın 2-3 dakikasında da yürü ya da biraz hareket yap.

  • Çocuklarla oyna 

  • Ev işi yap vs. 



Korona Belgesi ya da Aşı Pasaportu uygulamasi

“Korona Belgesi” ya da “Aşı Pasaportu” uygulamasi, Danimarka’da kullanılmaya başlandı. Korona belgesini gösterenler, kapalı yerlerde spor yapma imkanına kavusuyor, tiyatro ve sinemelara girebiliyor ve konferanslara katilabiliyor.


Belgesinde sunlar olan kisiler, koronaya karsi “korunmus” sayiliyor:

- Iki doz asi olmus olanlar

- Ilk doz asisindan bu yana 3 ila 15 hafta gecmis olan kisiler

- Son alti ayda korona gecirmis olanlar.


Bu kisiler, kendileri gibi korunmus olan kisilerle yakin irtibatta bulunabilecekler. Norvec icinde seyehat edebilecekler. Ancak mesafe ve maske kullanma kurallari onlar icin de devam ediyor. Korona belgesi helsenorge.no adresinden temin edilebilir.


Norveç’te ise korona belgesi (koronasertifikat) çalışmaları devam ediyor. Hükümet, korona belgesi uygulamasıyla ilgili olarak bir yasa tasarısı hazırlarken, her kanun değişikliğinde olduğu gibi, bu konuda da çeşitli kuruluşlara fikirlerini sordu. Gelen 9 000 adet cevap arasında, bu konuya olumlu bakanlar da var, bakmayanlar da. Örneğin Avukatlar Birliği, bu konuda bir sakınca görmezken, bunun ayrımcılığa yol açacağını söyleyenler de var.


Okullarda bu sene sözlü sinav olmasin!

SV olarak, 10. sinifin sonunda ve lise son sinifta yapilan sözlü sinavlarin bu sene yapilmamasini istiyoruz. Oslo Yerel Egitim Bakani Inga Marte Thorkildsen (SV), bu konuda Egitim Bakani Guri Melby (V) bir mektup yazarak, ögrencilerin zaten zor bir egitim yili gecirdiklerini, Oslo’nun Norvec’in diger bölgelerine göre daha cok etkilendigini, okullarin bir acilip bir kapandigini, bu yüzden notlarinin daha düsük olabilecegini, bunun da haksizlik olacagini belirtti. Üstelik korona yüzünden fiziksel olarak sözlüye girme kurallarinda zorluklar yasanabileceginin, kurallarin belirsiz oldugunun altini cizdi. Zaten Egitim Müdürlügü’nün (UDIR) tavsiyesi de bu yöndeydi. Umarsiz hükümet kararini degistirir ve son sinif ögrencileri zaten cok stresli gecen bir dönemden sonra bir de sözlü sinav stresine girmezler. 


Dünyadan haberler

Hindistan‘da durum ciddiyetini koruyor. Günde en az 4000 kişi hayatini kaybediyor.


Bu arada gectigimiz Kasım ayında, Danimarka’da aralarinda korona görüldüğü için öldürülen 13.000 ton vizon, simdi, yakılmak üzere, alelacele gömüldükleri mezarlardan çıkarılıyor. Olayın üzerinden altı ay geçtigi için, artık bulaşma tehlikesi olmadığı düşünülüyor.

søndag 9. mai 2021

Önce ayıcığın burnuna çubuğu sokuyoruz, sonra kendimizin!


Çocuklara korona testi Norveç’te böyle anlatılıyor... Oslo’da 2 Mart’tan beri kapalı olan dükkanlar, bu hafta nihayet açıldı. Esnaf memnun... Ancak restoran ve barlar kapalı olmaya devam ediyor... Virüsün Güney Afrika mutasyonunu Norveç’te yendik... Korona vaka sayısı ve hastanede yatan hasta sayısı düşük seviyede olmaya devam ediyor, ancak yer yer okullarda ya da belediyelerde birden ortaya çıkabiliyor... İlk aşı ile ikinci aşı arası, altı haftadan 12 haftaya çıkarılacak mı?

Koronayla ilgili yeni önlemler ve haberlerle bu akşam, 9 Mayıs 2021’de, Norveç saatiyle saat 22, Türkiye saatiyle 23’de yine Radio inter fm 105.8 de beraberiz. Radyoyu internet üzerinden, http://stream.interfm.no/interfm_hq adresinden dinleyebilirsiniz. Programdan sonra konuşmanın metnini aşağıda bulabilirsiniz: (En oppsummering på siste ukens hendelser knyttet til korona, helse- og økonomikrisen i Norge og i Oslo - på mitt morsmål, tyrkisk.) https://gulay-kutal.blogspot.com/2021/05/once-aycgn-burnuna-cubugu-sokuyoruz.html




Vaka sayilari

Oslo ve cevresinde kurallar

Aşı konusundaki gelişmeler

Oslo’daki degisik bölgelerde aşılanma ne durumda?

Saglikla ilgili diger konular

Aşılananlara ve yeni korona gecirmislere, hükümet bu hafta müjdeli haberlerle geldi

Norvec’e girisler

Dünyadan haberler




Vaka sayilari

Gectigimiz haftalarda, tüm Norvec’teki yeni vaka sayisi 15. haftada 3726, 14. haftada 3209 ve 17. haftada 2785 iken, bu hafta 6 Mayis yani Cuma günü itibariyla 1490 idi. 


Oslo’da ise yeni vaka sayisi 15. haftada 1092, 14. haftada 889, 17. haftada 771 iken, bu hafta 6 Mayis yani Cuma günü itibariyla 370 idi. Hatirlayacagimiz gibi, Oslo’da 11. haftada, yani vaka sayısı en yüksek olduğu sırada, bir haftada korona olan kişi sayısı 2500 kişiye yakındı.


Figür: Oslo’da gectigimiz haftalardaki yeni vaka sayisi


Hastanede yatan sayisi bir onceki hafta 155 iken bu sayi bugün itibariyle 110. 27 kişi respiratöre baglı tedavi görüyor. Gecen hafta bu sayi 36 idi.


Halk Sagligi Enstitüsü 17. haftada 30 okul, isyeri, yuva, saglik kurumu ve özel konutta yerel salgin kaydetti. Son iki haftadır Oslo’da en yüksek vaka sayısı, Grunerløkka’da. Özellikle Lakkegata okulunda. Resimdeki gibi, okulda cocuklara test yapmadan önce, oyunla asinin nasil yapilacagi anlatiliyor: “Önce oyuncak ayı sonra biz test olacağız.”


Norveç’te bugüne dek toplam 767 kişi hayatını kaybetti. Bu sayi gecen haftanin 11 kisi uzerinde.


Oslo ve cevresinde kurallar

Viken bölgesindeki belediyelerde, korona orani çok değişiklik arzediyor; bazı belediyelerde yüksekken, bazılarında düşük. Bu yüzden hükümet, on belediyede tedbirlerin azaltılacağını belirtirken, dokuz belediyede önlemler B seviyesinde, yani yüksek seviyede 21 Mayıs’a kadar devam edecek. Bu belediyeler: Bærum, drammen, Lier, Lillestrøm, Lørenskog, Nordre Follo, Rælingen, Ullensaker ve Ås.


Gectigimiz Carsamba günü Oslo Yerel Yönetimi Baskani Raymond Johansen basın toplantısı yaparak, kismenn Ocak sonundan ve daha sonra 2 Mart’tan beri kapali bulunan magaza, dükkan ve alisveris merkezlerinin Persembe gününden itibaren açılacagini müjdeledi. Bu da 16 000 kadar calisanin, islerine geri dönebilecegi anlamina geliyor.


Böylece Oslo’nun acilma planinin 2. asamasina  girmis bulunuyoruz. Ancak 2. asamadaki geri kalan rahatlamalara gecip gecmeyecegimiz 20 Mayis’ta belli olacak. 20 mayis’ta asagidaki hafiflemelerin gelip gelmeyecegi belli olacak:

- Kapali ve acik yeme-icme mekanlari

- Spor merkezler vb.

- Yetiskinler icin spor imkanlari

- Müze, galeri vs. gibi kültür mekanlari

- Sabit yer kosuluyla, 20 kisiye dek aranjmanlar, sinema, tiyatro ve konserler


Su an içinde olduğumuz birinci aşamada, hafifletilen diger önlemler sunlar:

  • Evlere gelebilecek misafir sayisi ikiden ona çıkarıldı. 

  • Dışarıda on kişi bir araya gelebilecek. 

  • Organize spor ve boş zaman faaliyetlerine 20 yaşın altında 20 kişi katılabilecek. 


Perşembe günü Osloda dükkanlar açıldı. Önümüzdeki pazartesiden itibaren yuvalar ve ilkokul ortaokul sarı seviyesine geçecekler. Liselerin sarı seviyeye geçmesi planlanıyor 18 Mayıs‘tan sonra. Kütüphane yavaş yavaş açılacak. Restoranlar ve barlar hala kapalı. Belediye olarak birkaç hafta içinde buraların da açılabileceğini umuyoruz.


Yarin, yani 10 Mayis 2021’den itibaren:

- Yuva, ilk ve ortaokullar kirmizidan sari düzeye gececek

- Bandolar 17 Mayis icin prova yapabilecek

- Deichmanske Kütüphanesi bazi hizmetler sunmaya baslayacak

- Yetiskin Merkezleri (Seniorsentrene) yavas yavas normal isleyislerine dönecek

Oslo’da bunun disinda sıkı kurallar devam ediyor: 

  • Restoranlarda yiyecek ve içki servisi yasak, sadece take-away mümkün.

  • Spor merkezleri, tiyatro ve sinemalar kapalı.

  • Arajmanlar yasak.

  • Evden calisabilen herkes evden calismaya devam ediyor.


Aşı konusundaki gelişmeler

Norvec Halk Sağlığı Enstitüsü, çocuklara da aşı yapılıp yapılmayacağını değerlendirmekte. Aşının faydası, tabii ki hastalığa karşı korunması ve toplumun büyük bir kısmının bağışıklık kazanması. Dezavantajlar olarak da, çocuklarda kol ağrıması ve birkaç gün hasta olabilme gibi yan etkiler sayilabilir. Norveç’te şu an Pfizer aşısı 16-17 yaşlarında olup, risk grubunda olan gençlere verilmekte. Amerika’da Pfizer aşısının 12 alt yaş sınırına kadar yapilmasinin onaylanması bekleniyor önümüzdeki hafta. Kanada zaten bu uygulamaya geçtiğimiz hafta başladı.



Oslo’daki degisik bölgelerde aşılanma ne durumda? 

Oslo’nun %31,2’si aşağılanmış durumda. Oslo’da Stovner, Grorud, Alna, Gamle Oslo ve Søndre Nordstrand, buna ek olarak Lørenskog, Sarpsborg, Fredrikstad ve Moss belediyeleri, öncelik verilen bölgeler. Örneğin Stovner’de her on kişiden dördü aşılanmış durumdayken, Grunerløkka’da on kişiden ikisi aşılanmış durumda. Bundan sonra da koronanın en çok olduğu bölgelere daha çok aşı verilmeye devam edilecek gibi görülüyor.


Oslo’da belediye olarak, birinci doz aşı ile ikinci doz arasında altı haftalık süreyi 12 haftaya çıkarıp çıkarılmayacağını araştırıyoruz. Hükümet bu yönde karar aldı geçtiğimiz hafta. Oslo’da bu yönde bir degisimden etkilenecek grup, 45 ila 64 yaş arasında olup bunun dışında ciddi bir hastalığı olmayanlar. Bu grupta da 20.000 ila 50.000 kişi bulunuyor.


Ayrica Oslo Belediyesi olarak. Haziran ayında yayınlanacak bir rapor hazırlatıyoruz. Bu rapor, belediyenin korona ile nasıl mücadele ettiğinin bir değerlendirmesi olacak. Tabi bu rapor ilk ve son rapor değil, bundan sonra da en azından Pandemi devam ettiği sürece değerlendirmelere de devam edilecek



Saglikla ilgili diger konular

Pandeminin arkasından yeni bir pandemi bekleniyor: “Ruh sağlığı bozukluğu pandemisi”! Bir uzman heyeti, korona pandemisi sırasında ruhsal sağlık ve bağımlılık konusunu inceleyip bir rapor hazırladı. Rapor, önümüzdeki hafta hükümete teslim edilecek. Bakalim rapor neler gösterecek? Daha önce yapılan bir araştırmaya göre, geçen sene Mart ve Nisan aylarında, toplumda endişe ve depresyon normalin iki-üc katı seviyesindeymis. Zaten uluslarası çalışmalar da bunu doğruluyor. Ne yazik ki, okullar kapanınca zaten sorunlu çocukların sorunları daha da büyüdü. Öğrencilerin yarısı ruh sağlığı açısından sorunlu durumda. Yaşlılar yüksek risk grubu içinde oldukları için izole oldular ve iyice yalnızlaştılar. Pandemiden önce zor durumda olanlar, pandemi sonrasında daha da kötü duruma geldiler. Psikolojik sorunları ya da uyuşturucu bağımlıları olanların tedavileri yarım kaldı ya da ertelendi. Bütün bunlar elbette cok zor sorunlar ve pandemi gectikten sonra bile etkisini sürdürebilecek problemler.


Korona yüzünden evlere kapandığımız bu dönemde, fiziksel aktivite yapmak da çok önemli. Gazetede her gün yapılabilecek faaliyetler olarak şunlar öneriliyor:

  • Her gün 30 dakika fiziksel faaliyet yapmayı planla.

  • Çok fazla televizyon seyrediyorsan, reklam aralarında veya dizinin bir bölümünden öbürüne geçerken on kere dizlerinin üzerinde cokup, kalk veya olduğun yerde biraz koşma hareketi yap

  • Calışırken her 25 dakikada bir 5 dakika mola ver. Bu 5 dakikanın 2-3 dakikasında da yürü ya da biraz hareket yap.

  • Çocuklarla oyna 

  • Ev işi yap vs. 



Aşılananlara ve yeni korona gecirmislere, hükümet bu hafta müjdeli haberlerle geldi 


Norvec’te su an 1,4 milyon kisi, en azindan ilk doz aşısini olmus bulunuyor. Su kisiler koronaya karsi “korunmus” sayiliyor:

- Iki doz asi olmus olanlar

- Ilk doz asisindan bu yana 3 ila 15 hafta gecmis olan kisiler

- Son alti ayda korona gecirmis olanlar.


Bu kisiler, kendileri gibi korunmus olan kisilerle yakin irtibatta bulunabilecekler. Norvec icinde seyehat edebilecekler. Ancak mesafe ve maske kullanma kurallari onlar icin de devam ediyor. Korona belgesi helsenorge.no adresinden temin edilebilir.


 “Korona Belgesi” ya da “Aşı Pasaportu” uygulamasi, Danimarka’da kullanılmaya başlandı. Korona belgesini gözeterenler, kapalı yerlerde spor yapma imkanına kavusuyor, tiyatro ve sinemelara girebiliyor ve konferanslara katilabiliyor.

 

Norveç’te ise korona belgesi (koronasertifikat) çalışmaları devam ediyor. Bu pasaport üç şey gösterecek: birincisi aşı olup olmadığını, ikincisi korona geçirip doğal olarak bağışıklık kazanıp kazanmadığını ve son olarak ta yakın zamanda yapılmış negatif bir korona testin olup olmadigini. 


Norvec’e girisler 

Norveç’e girişlerde kontrol var ancak yeterli değil. 15 Şubat‘tan bu yana 160.000 yolcuya telefon edilmişö ancak sadece yarısına ulaşılabilmiş. Girişte sahte telefon numarası, adres verenler de varmış. Gardermoen Kontrol Merkezi’nin müdürü, 1 Nisan’dan bu yana sınırı geçen herkese, mecburi test yapıldığını söylüyor. Eğer yolcuda korona tespit edilirse, hemen belediye ile irtibata geçiyormuş kontrol merkezi. Bundan sonra da belediyenin sorumluluğunda oluyor kişinin takibi.


Son haftalarda Norvec’e haftada ortalama 25 000 kisi giris yapti. 17. haftada gelenlerin 1000’de 3’unde korona tespit edildi; bu da bir haftada 75 kisi anlamina geliyor. 


Bu arada Norvec’te virüsün Güney Afrika mutasyonu hemen hemen yok oldu. 17. Haftada tüm Norvec’te sadece iki Güney Afrika mutasyonlu virüs vakasi tespit edildi. Dünyada ise, Asya ve Afrika’da yayilmaya devam ediyor. Pfizer bu sebeple aşının üçüncü bir çeşidini test etmekte. Bu yeni aşının, kıştan itibaren uygulanmasi bekleniyor. Virüsün Ingiliz varyantı ise yaygin olmaya devam ediyor. mRNA tarzı aşıların, Güney Afrika mutasyona karşı da etkili olduğu belirtiliyor.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  


Dünyadan haberler

Hindistan‘da günde 4000 kişi ölüyor. Uzmanlara göre bu sayı yanıltıcı olabilir. Ölenleri kaydetmek güç olduğu için, gercek ölü sayisin bunun beş katı, yani günde 20.000 kişi olabilecegi söyleniyor.


1,2 milyar kisi yasayan Afrika’ya, sadece 32 milyon doz aşı ulaştı. Covax, yoksul ülkelere de aşı ulaşması için calışıyor. Norveç, Covax’a 1,3 milyar kron bagista bulundu.


ABD Baskani Biden, gectigimiz hafta, aşı patentleri konusundaki sinirlamanin kaldırılmasını desteklediklerini bildirdi. Biz de SV olarak bunu destekliyoruz. 


Kaynakça:

Www.fhi.no

Aftenposten 5-9 Mayis 2021