Koronayla ilgili yeni önlemler ve haberlerle bu akşam, 14 Mart 2021’de, Norveç saatiyle saat 21.30, Türkiye saatiyle 23.30’da yine Radio inter fm 105.8 de beraberiz. Radyoyu internet üzerinden, http://interfm.no/nettradio/nettradio/ adresinden dinleyebilirsiniz. Programdan sonra konuşmanın metnini aşağıda bulabilirsiniz:
https://gulay-kutal.blogspot.com/2021/03/norvecte-astra-zeneca-assnn-kullanmna.html
(En oppsummering på siste ukens hendelser knyttet til korona, helse- og økonomikrisen i Norge og i Oslo - på mitt morsmål, tyrkisk.)
Astra Zeneca aşısı
Astra Zeneca aşısı olmuş olan dört sağlık çalışanında pıhtı atması ya da beyin kanaması görüldü. Bunun aşıyla ilgisi olup olmadığı araştırılıyor. Cumartesi günü yapılan basın toplantısında, FHI (Halk Sağlık Enstütüsü), 50 yaşın altında olup aşı olmuş kişilerin belirtiler konusunda dikkatli olmasını istedi. Aşı olduktan üç gün sonra, deride morarmayla birlikte kendini hasta hissederlerin hemen hastaneyi araması isteniyor.
Avusturya’da ve Danimarka’da Astra Zeneca aşısına ara verdi iki ölüm olayından sonra. Hayatini kaybeden bu kişiler 61 ve 49 yaşlarında. Avrupa Ilaç Ajansı EMA’ya göre araştırmalar devam ederken aşiya devam edilebilir. İngiltere’de aynı kanida.. Ancak aşının buna sebep olduğuna dair bir kanıt yok.
Norveç’te şimdiye kadar 121.820 kişi bu asıdan oldu. Danimarka’da iki hafta ara verildi. Norveç’te bu aranın ne kadar olacağı henüz açıklanmadı. EMA’dan, diğer Avrupa ülkelerinden ve Norvec’te15’te yapılacak analizlerden yanıt bekleniyor.
Unutmamaliyiz ki 5 milyon kişide sadece 30’unda pıhtı atması görülmüş EMA’ya göre. Ve hastaligin kendisi asidan daha tehlikeli! Asiya supheyle bakanlar simdi bunu firsat bilmesin. Ben diyorum ki, asilanmaya ara verilmis olmasi, konunun arastitilmasi iyi Ama arastirmaalrin sonucunda yesil isik verilirse, bu asiya da diger asilara da devam!
Vakalar
Gençler arasında dışarda spor yapmak mümkün şimdilik. Ancak bu da Ammerud Basket, Greis innebandylag, Grorud ILs elitelag ve Alna’daki spor klüplerindeki gibi yeni pekçok korona vakasının görülmesine neden oldu. Oyuncular arasında korona görülünce, basketbol kulübü Ammerud Basket Apaløkka’da özel test istasyonunun önünde kuyruk.
Gencler ve çocuklar arasında hızla artıyor. Grorud’de bir apartman blogunda da 16 ailede birden görüldü. Temizlik çok önemli.
Resim: Osloda son 14 gün boyunca korona vakalarının yaş gruplarına göre dağılımı.
Oslo’da Cuma günü yeni bir rekor kırıldı. Ne yazıkki ilk kez bir gündeki vaka sayısı 352’yi buldu. Bunun neredeyse yarısı zaten koronanın en çok şimdiye kadar görüldügü semtler. Alna, Grorud ve Stovner gibi. Orada daha çok görünmesinin nedeni, buralarda yeni İngiliz mutasyonun yaygin olması. Bu mutasyon daha çabuk bulaşıyor ve çocuklarda ve gençlerde daha çok görülüyor. Buna ek olarak daha çok test yapıldığı için daha çok vaka tespit ediliyor.
Bir hapishanede 31’i mahkum, 2’si çalışan olmak üzere toplam 33 kişi de korona görüldü.
Drammen’de geçtiğimiz bir gün içersinde 66 yeni korona vakası görüldü. Bunlardan 49’u daha önce korona olan kişilerin yakınları. Demek ki hep söylendiği gibi korona en çok yakınlar arasında bulaşıyor.
Çarşamba günü virüsün korkulan mutasyolarindan biri olan Brezilya mutasyonu da ilk kez Norveç’e geldi. Brezilya çok ağır bir şekilde etkilenmekte koronadan. Brezilya’da simdiye kadar 270.000 kişi öldü. Norveç’e gelen bu kişi üç yakınıyla bir arada olmuş ve üçünde de korona görülmüş durumda. Ancak daha fazla kişiye yayılmadığı konusunda emin görünüyor Årdal Belediyesi’nin baş doktoru.
Bodø’de Önlemler sıkılaştırıldı bir yuvada korona görünce.
Tüm Norveç’te ise geçen sene 21 Şubat’tan bu yana 78.571 kişide korona görüldü. Geçtiğimiz perşembe günü tek bir günde 874 yeni vaka kaydedildi. Ölenlerin sayısı 632. Şimdiye dek yeni İngiliz mutasyondan 1537 vaka görüldü ve Güney Afrika varyantından 87 vaka görüldü. Şimdiye dek 429.000 kişi aşının ilk dozunu oldu. Geçtiğimiz Perşembe günü hastanelerde 159 korona hastası hastası vardı.
Kurallar
Oslo kapanmış durumda. Oslo Yerel (Belediye) Yönetimi Baskani, Raymond Johansen Oslo’da önlemlerin daha da arttırılacağını söyledi. Oslo’da 15 Mart’a kadar geçerli olacak kurallar şunlar:
· Eczane, marketler ve “vinmonopol” (tekel) dışında tüm dükkanlar kapalı
· Takeaway dışında tüm restoranlar, kafeler kapalı
· Galeriler ve satan eserleri satılan yerler kapalı
· 20 yaş üzerindeki kişilerin organize boş zaman faaliyetlerinde bulunmaması tavsiye ediliyor
· Açık hava aranjmanları yasak
· Liseler ve “voksenopplæring» kırmızı seviyede
· Öğrenciler toplu olarak test yapılıyor (hızlı, tükürük testi)
· Şantiyelerde hapis cezası kurallara uyulmazsa
· Ev ziyaretleri tavsiye edilmiyor
· Çocuklar ve gençler için boş zaman faaliyetlerine devam ediliyor ancak müsabakalar, yarışmalar, kupa karşılaşmaları ve turnuvalar yapılmıyor.
· Takside maske takmak zorunlu.
· Dükkanlar müşteriler arasında 2 metre mesafeyi korumak ve gözcü (“vakthold”) bulundurmak zorunda.
· Evden çalışabilenler evden çalışmak zorunda.
· İş ve okul dışında, yakın olarak görüştüğün kişilerin sayısı bir hafta içinde 10’u geçmemek zorunda.
· Özel toplantılarda veya ziyaretlerde 10 kişiden çok kişi bir arada olmayacak. Bu kural hem kapalı hem açık mekanlar, hem çocuklar hem yetişkinler için geçerli.
Bu arada Paskalya tatili yaklaşıyor. Hükümetin getirdiği öneriler şunlar:
· Dış ülkelere seyahat edilmemesi.
· Norveç içinde gereksiz seyahatlerde bulununmaması.
· Kendi tatil mekanına (hytta) gidebilirsin eğer önlemleri uygulayabiliyorsan.
· Gittiğin belediyenin kurallarını takip etmen gerekiyor
· Karantinadaysan ya da test cevabını bekliyorsan tatile gitme - kendi hytta’n bile olsa.
· Tatildeyken hastalanırsan, telefon gelirse veya karantinaya girmen gerekiyorsa, hemen evine dönmelisin.
· Norveç’te tatilde oteldeysen, otelde diğer kalanlarla mesafeye dikkat et ve ortak mekanlarda bulunmamaya özen göster.
Aşı ve sağlıkla ilgili diğer konular
Astra Zeneca aşısının Norveç’e gelmesinde de sıkıntı var. Önceden ön görülenden 1 milyon doz daha az aşı gelecek Astra Zeynecadan. Bu aşı simdiye kadar sadece sağlık personeline kullanılmıştı ama Halk Sağlığı Enstitüsü 65 yaşın üzerindekilere de vermeyi uygun görmüştü. Yaslilarda bağışıklık sistemi gençlerdeki kadar aktif olmadığı için aslında yaşlıların bu konuda daha güvende olduğu düşünülüyor.
Norveç’in güneydoğu bölgesindeki hastanelerdeki yoğun bakım kapasitesi büyük bir risk oluşturmaya devam ediyor. Pandeminin başladığı zamandan bu yana, bu kapasitede hiçbir artış olmamış. Norveç’teki hastanelerde toplam289 yoğun bakım yeri var. Bunlarin 157’si ise Oslu’nun da içinde olduğu güneydoğu bölgesinde. Geçtiğimiz çarşamba günü 21 korona hastası respiroatöre bağlı olarak yoğun bakım bölümlerinde tedavi görüyordu.
Sağlık Direktörünü endişelendiren şeyler:
1. Aşının az sayıda gelmesi
Johnsen& Johnsen aşısı da gecikecek gibi görünüyor.
2. Virüsün yeni mutasyonları
3. Halkin önlemlere uyumayı bırakmaları
Norveç’te diğer konular
Resim: 2020 yılın resmi seçilen bu resim geçtiğimiz sene Frognerseter’de 5 Nisan’da çekildi. Absürt yalnızlığımızı tespit eden bir fotoğraf. Knut Egil Wang.
Gri, hüzünlü ve bilgisayarın önünde bir kisiyi gösteriyor. Absürt bir yalnızlık, depresyon, hüzün duyuruyor.
Paskalyadan sonra, hükümetin korona ayla ilgili tutumunun araştırıldığı raporu yayınlanacak korona komisyonu. Bakalım bu araştırma neler gösterecek. Muhtemelen araştırmanın sonucunda Norveç’in koronaya çok hazırlıksız yakalandıgi, yurtdışından gelenlere yeterince özen gösterilmedigi, yoğun bakım imkanlarının yetersiz olduğu vs gibi bulgular olacak.
Gençler arasında yapılan söyleşilerde bir kız şöyle söylüyor: eğer bu sene bir kitap olsaydı kitabın adı “Yalnızlık ve endişe” olurdu. Genclerin durumu cok zor: durumdan endişe edenler, ailesini özleyenler, arkadaşlarını özleyenler...
Kaynakça:
